Basitçe 'hayır' diyebilen insan olarak tanımlayabilir miyiz başkaldıran insanı? 'Hayır' kelimesini 'neden'le, 'nasıl'la doldurmak da gerekli olabilir belki. Neye başkaldırıyorsun, bunu ne elde etmek için ve nasıl yapıyorsun?
Albert Camus, Başkaldıran İnsan kitabında başkaldırının tarihini ve gelişimini gösterirken bu işin neden ve nasıllarına da değiniyor. Başkaldıran insanın aslında kendi başına bir başkaldırı olduğunu, amacının genellikle adalet, özgürlük ve doğruluk olduğunu anlatıyor. Başkaldıran insanın ilk 'hayır'ı kendisine geliyor: "Bu olduğum kişi olmak istemiyorum!" Başkaldırmanın iki yolunu bırakıyor bu soru bize: İntihar ya da cinayet! İntiharın tek tutarlı başkaldırı olduğunu söylüyor Camus. Ya da başkaldıran insan, kötülükle savaşırken ve bunu yaparken farkında olmadan kötülüğü öldürerek katil oluyor ve kötüyü sil baştan yaratıyor. Böylesi kötülükle dolu bir yaşamın, içinde yaşanılmayı hak etmediğini savunuyor. Ölümsüzlüğün, bu çirkinlik karşısında hiçbir anlamı yok ona göre. Öyleyse intihar ya da cinayet, her nasılsa; yaşam karşısında ölümü tercih etmemiz gerektiğini söylüyor Albert Camus Başkaldıran İnsan'da.
İnsanın önündeki en büyük engellerden biri olarak dinleri görüyor ve ancak kutsala inanmaktan vazgeçmiş kişinin başkaldırabileceğini söylüyor. Dine, kutsal olana göre yaşamanın ötesinde, başka kurallar yaratılabilir mi düzgün yaşamak için; bunu sorguluyor. İnsanın mutsuzluğunu umutlu olmasına bağladığı için, insanı yaşatanın umut olduğu görüşünün aksine umudu, insanın başkaldırmasına ket vuran bir olgu olarak görüyor.
Camus'ye göre devrimciysen şu iki yoldan birini seçeceksin mesela: ya polis olacaksın ya da çılgın! Bak, son zamanlarda içinde yaşadığımız ülke ve dünyayı okuyabilirsin Başkaldıran İnsan'da.
Kendine sunulan ya da insanlığın değerini düşüren her şeye başkaldırabilirsin. Dediğim gibi başkaldırının içini adam akıllı nedenlerle ve nasıllarla doldurabildiğin sürece sen de Camus gibi "Başkaldırıyoruz, öyleyse varız!" diyebilirsin.
